منارجنبان
گفته میشود در کشور ایران، بعضی از منارهها با وجود استحکام بالایی که دارند، در جای خود تکان میخورند و به همین دلیل به آنها منارجنبان میگویند. یکی از این منارههای جذاب و دیدنی، منارجنبان ساخته شده در شهر اصفهان است. به نظر میرسد این بنا در سالهای دور، در دهکدهای به نام کارلادان که فاصلهی زیای با شهر داشته، ساخته شده است. ولی اکنون، این عمارت، پیرامون منطقهای به نام نصرآباد قرار دارد. منارجنبان در استان اصفهان، شهرستان اصفهان و در حدود کیلومتر ۶ جاده این شهرستان به طرف نجف آباد، قسمت راست جاده، ساخته شده است. پیرامون این عمارت، بنای تاریخی دیگری بنام آتشگاه وجود دارد.
براساس مدارک موجود، منارجنبان اصفهان در دوران فرمانروایی فردی بنام محمد خدابنده اولجایتو، در شهر اصفهان ساخته شده که قبر عمو عبداللهبنمحمود صقلابی، یکی از عارفان خداپرست و معروف آن زمان، در این اثر تاریخی وجود دارد. نام دیگر این آرامگاه، شیخ امیرعبدالله است. عددی که روی سنگ مقبره عمو عبدالله حک شده، ۷۱۶ است که طبق کاوش معماران و باستانشناسان و براساس مدارک به جای مانده، این عدد نشاندهندهی سال ساخت آرامگاه او است.
همانگونه که پیشتر توضیح داده شد، در منارجنبان اصفهان، فردی به نام عمو عبدالله کارلادانی به خاک سپرده شده است و ایوان آرامگاه او از سطح زمین ۱۰ متر ارتفاع دارد و ۲ مناره در این اثر تاریخی تعبیه شده که هر کدام از منارهها ۹ متر عرض و ارتفاعی بالغ بر ۱۷ متر دارند. راهرویی با پلههایی مارپیچ در منارجنبان اصفهان وجود دارد که به پشت بام و منارههای این عمارت کهن، وصل شده است و میتوان وارد آنها شد. در حقیقت، تنها چیزی که باعث شده این عمارت، با ۹ متر عرض و منارههایی با قامت ۱۷ متر، شهرت جهانی پیدا کند، تکان خوردن این منارهها است.
ویژگی منحصر به فرد این منارهها این است که وقتی یکی از منارهها، تکان داده میشود، منارهی دیگر به همراه کل ساختمان نیز دچار لرزش میشود. برخی از معماران و باستانشناسان بر این باور هستند که منارجنبان اصفهان، یکی دیگر از بناهایی است که تنها یک ایوان دارد و در دوران ایلخانی، طراحی و ساخته شده است. همچنین طبق مدارک موجود، این بنا به روش مغول ساخته شده، اما ساختمان منارهها حاکی از آن است که آن ها را در سالهای آخر حکومت صفویان، به ایوان متصل کردند.
ظاهرا، منارجنبان اصفهان، تنها عمارت ساخته شده در جهان نیست که از این مزیت برخوردار است. در کشورهایی مانند عربستان و عراق هم آثار تاریخی پیدا شده است که در جای خود، به حرکت درمیآیند. اما براساس نظرات مهندسان علم فیزیک، دلیلی که میتوان برای حرکت کردن منارهها بیان کرد، نظریهی دوپلر یا تشدید است. زیرا این منارهها، به طور کل شبیه به هم هستند و وزن چندان سنگینی ندارند و زمانی که یکی از منارهها تکان داده میشود، روی منارهی دیگر هم خود به خود تاثیر گذاشته و باعث میشود آن یکی مناره هم در جای خود حرکت کند.
به نظر میرسد افرادی که به کشورهای مختلف جهان رفتهاند، از بناهای تاریخی و کهن دیدن کرده و متوجه شدهاند که این بناها مانند منارجنبان اصفهان، در جای خود حرکت میکنند. برخی از کارشناسان معماری و باستانشناسان معتقدند که منارجنبان اصفهان با دیگر منارههای ساخته شده، تفاوت داشته و چشمگیر و منحصر به فرد بودن این بنا به خاطر این است که علاوه بر تکان خوردن منارهها، بخشهای دیگر این عمارت کهن نیز به لرزه درمیآید.
منارجنبان اصفهان به سبب حرکت کردن منارههایش معروف شده است. استادکاران و هنرمندان خوشسلیقهی آن زمان، این بنا را با معماری خارقالعادهای ساختهاند که توجه خیلی از مهندسان و باستانشناسان داخلی و خارجی را به خود جلب کرده است. این بنای تاریخی، از دیگر عمارتهای چشمگیری است که همه روزه شاهد بازدید جمع کثیری از مردم، بهخصوص گردشگران خارجی است.