مدرسه چهار باغ
مدرسهی چهارباغ اصفهان، که امروزه به نام مدرسهی علمیهی امام صادق (ع) مشهور است از بناهای زیبا و شکوهمند دوران صفوی است.این مدرسه که در گذشته آن را مدرسهی سلطانی و مدرسهی مادر شاه نیز مینامیدند، در زمان سلطنت شاه سلطان حسین، آخرین پادشاه حکومت صفوی ساخته شده است.
ساخت مدرسه چهار باغ در سال ۱۱۱۶ هجری قمری آغاز شده و در سال ۱۱۲۶ هجری قمری به پایان رسیده است. مدرسه چهار باغ در واقع آخرین بنای باشکوه ساخته شده در عصر صفوی است که برای تدریس علوم دینی به طلاب ساخته شده است. درختان کهنسال چنار و جوی آبی که در میان مدرسه چهار باغ جریان دارد، جلوهی بینظیری به زیباییهای معماری و کاشیکاریهای دیدنی مدرسه چهار باغ داده است.
مدرسهی چهارباغ در ضلع شرقی خیابان چهارباغ اصفهان قرار دارد. این مدرسه را میتوان آخرین بنای مهم و عظیمی دانست که در دوران صفویان در اصفهان ساخته شده است. هیچ یک از آثار تاریخی موجود در شهر اصفهان به اندازهی مدرسهی چهارباغ، توجه گردشگران و جهانگردان خارجی را به خود جلب نمیکند. این بنا را میتوان کلکسیون کاشیکاری ایرانی نامید. از میان گردشگران، اوژن فلاندن، دیولافوا و کنت دوگوبینو را میتوان نام برد که مدرسهی چهارباغ را شاهکار مسلم معماری دورهی صفوی توصیف کردهاند.
مدرسهی چهار باغ از لحاظ کاشیکاری دارای اهمیت ویژه ای است و انواع مختلف این فن را مانند کاشی هفت رنگ، معرق، گره چینی، پیلی و معقلی را در خود جای داده و در حقیقت موزهی کاشیکاری اصفهان به شمار میرود.
مدرسهی چهارباغ را مدرسهی سلطان مینامند چرا که در زمان شاه سلطان حسین ساخته شده است. از آنجایی که این مدرسه در خیابان چهارباغ قرار دارد به آن مدرسهی چهارباغ میگویند و چون مادر شاه سلطان حسین چند کاروانسرا و بازار و نهاد اقتصادی را وقف این مدرسه کرده است، گاه این مدرسه را با نام مدرسهی مادر شاه میخوانند.
مدرسهی چهارباغ، چهار ایوان دارد. نمای خارجی عمارت شامل یک سردر بلند و باشکوه و هفده طاق نمای دو طبقهی آجری در اطراف آن است. کاشیهای ریز و ظریف، مقرنسهای پر نقش و نگار و خطوط مختلف، سر در ساختمان و ورودی بنا را به زیبایی هر چه تمامتر زینت دادهاند.
کتیبهی سردر به خط نستعلیق سفید و روی زمینهی کاشی لاجوردی نگاشته شده و تاریخ ۱۱۱۲ هجری قمری بر آن حک شده است. این کتیبه را عبدالرحیم جزایری کتابت نموده است.