خانه امیر کبیر
تبریز دومین شهر پررونق کشور از لحاظ خانه‌های تاریخی است. قدمت اکثر خانه‌های تاریخی تبریز به دوران پس از قاجار می‌رسد. تمام بناهای تاریخی و دیدنی موجود در شهر تبریز در آخرین شب سال ۱۱۹۳ هجری و در آغاز دورهٔ قاجاریه، براثر وقوع زمین‌لرزه‌ای هولناک تخریب شدند و شهر تبریز به‌ویرانه‌ای از خرابه‌ها تبدیل گشت. البته برخی از بناهای محکم و استوار، همچون ارک علیشاه، بازار تبریز، مسجد استادشاگرد، مسجد جامع و مسجد کبود باوجود آسیب‌های فراوانی که دیدند، باقی ماندند. پس از این دوره هولناک به تدریج ساختمانهایی نو با معماری سنتی زیبا جای برخی خانه ها را پر کرد و این شهر به موزه ای از خانه های دوره قاجار تبدیل شد.
خانه امیر کبیر با مساحت ۳۰۰ متر مربع در بوستان امیر کبیر تبریز واقع است. متاسفانه ۹۰ درصد ساختمان تاریخی منتسب به وی در تبریز در اثر مرور زمان و بی توجهی از بین رفته و تنها دو پلان از آن باقی مانده بود که اینک مررمت و بازسازی شده است.
میرزا تقی خان امیرکبیر در دوره حکمرانی عباس میرزا نایب السلطنه در آذربایجان در مکتب تبریز درس سیاست آموخت و در دوره ناصرالدین شاه به صدراعظمی منصوب شد. امیرکبیر، یکی از صدراعظم‌های ایران در زمان ناصرالدین‌شاه قاجار بود. امیرکبیر همسر عزت‌الدوله، خواهر ناصرالدین‌شاه قاجار، پدر تاج‌الملوک همسر مظفرالدین‌شاه قاجار و پدربزرگ محمدعلی‌شاه، ششمین پادشاه از دودمان قاجار بود.
اصلاحات امیرکبیر اندکی پس از رسیدن وی به صدارت آغاز گشت و تا پایان صدارت کوتاه او دنبال شد. مدت صدارت امیر کبیر ۳۹ ماه (سه سال و سه ماه) بود. وی بنیان‌گذار دارُالفُنون بود که برای آموزش دانش و فناوری‌های نو به فرمان او در تهران پایه‌گذاری شد. هم‌چنین انتشار روزنامهٔ وقایع اتفاقیه از جمله کارهای وی به‌شمار می‌آید. امیرکبیر پس از این که با دسیسهٔ اطرافیان شاه از جایگاه خود برکنار و به کاشان تبعید شد، در حمام فین به دستور ناصرالدین‌شاه به قتل رسید. پیکر وی در شهر کربلا به خاک سپرده شده‌است.
کار مرمت خانه امیرکبیر از نیمه اول سال ۹۲ آغازشد. قدمت خانه امیرکبیر مربوط به اوایل دوره قاجار است و مرمت آن با هزینه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون ریال انجام شد. مجسمه امیر کبیر نیز در این مکان به نمایش گذاشته شده است که کار هنرمند ایرانی جعفر نجیبی میباشد. ارتفاع مجسمه‌ی امیرکبیر ۲ مترو ۲۰ سانتی‌متر است و از جنس برنز تهیه شده است.
ارائه خدمات فرهنگی به صورت مکتوب و شفاهی در این مکان با همکاری موسسه پیام منیر و شهرداری تبریز از جمله خدمات ویژه برای شهروندان است.در محله تاریخی ششگلان تبریز، کوچه ای به نام امیرکبیریان موجود است که گفته می شود به نام نوادگان امیرکبیر نامگذاری شده است.
