قبرستان جن
چابهار یکی از شهرهای جنوب شرقی استان سیستان و بلوچستان است و روستایی باستانی و زیبای تیس در منطقه کوهپایه‌ای در ۵ کیلومتری شمال غربی چابهار واقع شده است. پیشینه باستانی این بندر به دوران هخامنشیان بازمی‌گردد و آثار تاریخی بسیاری در این روستا وجود دارد. روستای تیس یکی از بنادر مهم ایران در دریای مکران در زمان هخامنشیان بوده است. در آن دوران کالاها از آسیای شرقی و هند به روستای تیس می‌آمده و به مناطق مختلف خاورمیانه، آسیای میانه و قفقاز فرستاده می‌شد. تیس در سده‌های اولیه اسلامی نیز بندری مهم بوده است.
قدمت روستای تیس به ۲۵۰۰ سال قبل می‌رسد و نام آن در کتاب‌هاى مربوط به فتوحات اسکندر مقدونى به‌عنوان تیز مشهور بوده که به مرور زمان به تیس تبدیل شده است؛ در آثار مورخین و جغرافی‌دانان دوره اسلامى از آن به‌عنوان بندر تزیا یا تسی یاد شده و این روستا مرکز تجارت شکر ایالات مکران و گندم سیستان بوده است.
قبرستانی خاموش و مرموز در این روستای ۲۵۰۰ ساله وجود دارد بلوچ‌ها به آن «جن سنط» یا قبرستان جن می‌گویند. این قبرستان با سنگ‌قبرهای عظیم‌الجثه مکانی جالب برای ماجراجویانی است که به دنیای ماورالطبیعه علاقه دارند. سنگ قبرهای بزرگ و عجیب در این قبرستان محلی‌ها را به این باور رسانده که این گورها محل دفن آدمیزاد نیست. در این گورستان قبرها کنار هم روی سطحی صخره‌ای حفر شده‌اند که این شیوه‌ی حفاری پرسش‌های زیادی را به وجود آورده است. چه کسانی این گورها را حفر کرده‌اند؟ چرا سطح سنگی را برای حفر انتخاب کرده‌اند؟ با چه وسیله‌ای حفر شده است؟ و در نهایت پاسخ را به دنیای دیگری کشیده است.
طبق باور مردم محلی: «این گورها متعلق به جن‌هاست. آنها مردگان خود را در حصار این سنگ‌ها دفن کرده‌اند، شب که می‌رسد جن‌ها بر سر گور از دست‌رفتگان خود حاضر و به مویه و مرثیه‌سرایی مشغول می‌شوند. هر کس که شبانگاه گذرش بر این گورستان بیفتد، مورد نفرین جن‌ها قرار می‌گیرد و با عذابی سخت بعد از چند روز می‌میرد». بشر امروزی با وسایل ابتدایی آن زمان به دشواری توانایی حفر این گورها را بر روی سطح سخت سنگی داشته است. شاید به همین دلیل باشد که مردم محلی حفر این گورها را به نیرویی مافوق بشر نسبت می‌دهند.
این گورستان بر تپه‌ای کم ارتفاع مشرف بر روستای تیس و در پای کوه پیل‌بند قرار گرفته است. در کنار این گورستان که به قبرستان شماره یک تیس مشهور است، قبرستان امروزی مردم روستا قرار دارد. اما گورهای این گورستان بر سطح خاکی نرم حفر می‌شوند. مردم روستا اگرچه درگذشتگان خود را در این گورستان به خاک می‌سپارند، اما مراقبند که شب گذرشان به گورستان جن‌ها نیفتد. عده‌ای معتقدند که شاید حفرکنندگان، به دلیل حفظ مردگان و در گذشتگان از گزند جانوران و خورندگان زیر زمینی، رنج کندن سنگ را بر خود هموار می‌کردند و گورها را این چنین می‌ساختند تا به مردگان‌شان احترام بگذارند.
در حال حاضر روستا تا ۱۰۰ متری قبرستان پیش‌روی کرده، امّا در گذشته قبرستان در حاشیه روستا قرار داشته است. قرار گرفتن قبرستان در دامنه کوه و وحشت مردم از نزدیک شدن به این مکان هنگام غروب و شب یکی از دلایل نامگذاری این محل بنام قبرستان جن است. گروه اندکی نیز معتقدند در هنگام غروب صدای گریه‌ها و مویه‌هایی از این گورستان به گوش می‌رسیده است.
قبرستان شماره ۱ تیس مربوط به سده ۴ هجری قمری تا دوره صفوی است و در ۳۰۰ متری غرب روستای تیس در جنوب قلعه پرتغالی ها واقع شده و در تاریخ ۱۳ آبان ۱۳۸۶ با شماره ۱۹۷۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
