روستای نایبند
می خواهیم به سراغ یکی دیگر از نمونه های معماری پلکانی برویم که در دل کویر قرار دارد و با درختان سر به فلک کشیده اش همچون جزیره ای سبز در میان شن های داغ کویری به نظر می رسد. شاید این روستا در نگاه اول همچون سرابی غیر قابل باور به نظر برسد اما با نزدیک شدن به آن می فهمید که همه چیز حقیقت دارد.
روستای نایبند یکی از نمونه های معماری پلکانی می باشد که عنوان ماسوله کویر را به خود اختصاص داده است. روستای نایبند همچون جزیره ای سبز در میان کویر به نظر می رسد و جلوه ای شگفت انگیز دارد.
همه ی ما می دانیم که مهم ترین عنصر حیات بخش جهان، آب است و بدون آن زندگی در هر جایی غیر ممکن می شود. در دل این کویر بی آب و علف آنچه که روستای نایبند را تا به امروز سرپا نگهداشته است، قنات ها و چشمه هایی هستند که آبی گوارا را به این دیار هدیه می دهند.
ویژگی های منحصر به فرد روستای نایبند باعث شده که توجه گردشگران را به سوی خود جلب کند و نامش در فهرست آثار ملی ایران قرار گیرد.
روستای نایبند یکی از نمونه های منحصر به فرد معماری پلکانی است که در کویر لوت شکل گرفته است. در این نوع معماری مجموعه ای متراکم از خانه ها به چشم می خورد که در آن پشت بام خانه ها به عنوان حیاط خانه ی بالایی خود مورد استفاده قرار می گیرند و همبستگی خاصی را میان ساکنان به وجود می آورد.
بسیاری از کوچه های روستای نایبند به صورت سرپوشیده ساخته شده اند که از آنها با عنوان ساباط یاد می شود. در این کوچه ها سکوهایی برای نشستن نیز وجود دارد و این فضا را به محلی برای دور هم جمع شدن اهالی روستا تبدیل کرده است.
در روستای نایبند ۳ برج نگهبانی به چشم می خورد که بازماندگانی از قلعه ی ۳۰۰ ساله با ۴ برج اطراف آن هستند و تا قرن اخیر نیز حفاظت و نگهبانی از روستا را بر عهده داشته اند. به هنگام حمله ی راهزنان و ماموران حکومتی، دیده بان ها از برج ها مردم را خبر می کردند تا به خانه هایشان بروند سپس دروازه قلعه را مسدود می کردند تا دست کسی به مردم نرسد. یک پل چوبی کوچک و باریک تنها راهی است که شما را به این برج ها می رساند.
وجود چشمه‌های آب سرد و گرم منحصر به فرد در روستای نایبند، عامل حیات این روستا هستند و در نتیجه فعالیت فرآیندهای زمینی ایجاد شده اند. چشمه زردگاه و آبگرم دیگ رستم از جمله ی این چشمه ها هستند و عده ای نیز در اطراف آنها زندگی می کنند.
