دربند
دربند یکی از محلههای قدیمی تهران و از دهکدههای قدیمی شمیران و در شمال باغ سعدآباد واقع است. محله دربند از مناطق خنک و گردشگری تهران است. دربند در ارتفاع ۱۷۰۰ متری از سطح دریا قرار گرفته و آغاز یکی از راههای اصلی صعود کوهنوردان به البرز مرکزی است. کوره راهی از دربند آغاز و به آبشار دوقلو و پناهگاه شیرپلا ختم میشود.
محلههای قدیمی دربند عبارتاند از مرغ محله یا مغ محله، کنارمحله، کلاغ پر و سربند. رودی به نام رودخانه دربند از میان دهکده دربند میگذرد. درههای اصلی رودخانه دربند عبارتاند از دره اوسون، دره آبشار، دره امامزاده ابراهیم، دره کاک، آب شیردره و دره زون. خیابان دربند از ارتفاع ۱۶۰۰ متری در میدان قدس آغاز و در ارتفاع ۱۸۰۰ متری میدان سربند به پایان میرسد.
در زمینهای دهکده دربند به فرمان رضاشاه مهمانخانه و چندین ویلا ساختند. چون محله سربند تنگنا بود، پل بزرگی روی رودخانه آن زدند. پیش از رسیدن به میدان سربند، در سمت چپ رودخانه هتل دیپلمات قرار دارد که تا اواسط دوران محمدرضا پهلوی محل پذیرایی مهمانان خارجی و تنها هتل آبرومند تهران بوده است.
تندیس کوهنورد که در میدان سربند در محله دربند برپا است، در سال ۱۳۴۱ خورشیدی توسط رضا لعل ریاحی، پیکرهتراش و نقاش ایرانی ساخته و سپس نصب شد. ایده ساخت این تندیس در سال ۱۳۳۷ از سوی حسن وجدانخوش، از کوهنوردان با سابقه ایرانی، پیشنهاد شد. سرهنگ بیات، رئیس مرکز آموزش کوهستانی ارتش، مقدمات ساخت آن را آماده کرد و شهردار وقت تهران، هزینه ساخت مجسمه را پذیرفت. سپس امیر شاهقدمی، گروهبان ارتش و مربی کوهنوردی مرکز آموزش کوهستانی و مربی اسکی ایران بهعنوان مدل به رضا لعل ریاحی معرفی شد و شهرداری هم مبلغ ۱۰ هزار تومان بابت ساخت مجسمه پرداخت.
در کنار میدان سربند ایستگاه «تله سیژ» قرار دارد. تله سیژ یا تله سی یژ وسیلهای است مشابه تلهکابین که به جای کابین از در آن صندلی دونفرهای قرار گرفته است. هر صندلی تله سیژ ظرفیت ۲ نفر را دارد و برای سوار شدن و پیاده شدن از آن باید سرعت عمل داشته باشید.
چنانچه از تله سیژ استفاده نکنید، باید مسیر مارپیچ میان انبوه رستوران ها، سفرهخانهها و قهوهخانههای دربند را طی کنید، مسیر در بعضی جاها شیب تندی دارد و از کنار رودخانه و نهر آب میگذرد. در نقاطی از مسیر هم آب از میان سنگها بیرون میزند و راهپیمایی در مسیر خیس را سختتر میکند. بوی املت و چای در صبح و بوی کباب در ظهر و بوی قلیان در شب همیشه در مسیر به مشام میرسد.
برای شروع کوهنوردی راه دیگری هم دارید؛ پیادهروی را از مسیر مارپیچ آسفالت کنار تله سیژ آغاز کنید و سپس ادامه مسیر را از مسیر غربی پی بگیرید. پس از طی مسافت یک کیلومتر به مسیر فرعی برخورد میکنید، ادامه دادن به این مسیر شما را به امامزاده ابراهیم و در ادامه به ایستگاه ۲ تله کابین توچال میرساند و چنانچه مسیر مستقیم را ادامه دهید به دوراهی اوسون میرسید.