بازار اراک
از زمان های قدیم بازارها نقش زیادی را در بافت اصلی شهرها بازی می کردند و قلب تپنده ی اقتصادی و تجاری شهر بوده اند. امروز این بازارها نه تنها جنبه ی تاریخی پیدا کرده اند بلکه همچنان فعال و از شلوغ ترین قسمت های شهرند. یکی از بازارهای تاریخی ایران در اراک قرار دارد، مجموعه ای در مرکز اراک که و از پر رونق ترین بخش های شهر است.
شاید توقع تان از بازار فقط جایی برای خرید و فروش باشد اما در گذشته بازارها به صورت مجموعه ای بزرگ ساخته می شدند که امکانات دیگری مثل مسجد، کاروانسرا، حمام، آب‌انبار، و … هم داشتند. بازار اراک هم از همین بازارهای قدیمی است اما خیلی از امکانات آن با گذشت زمان از بین رفته اند و امروز فقط مسجد، بارانداز و سقاخانه آن به جای مانده اند.
بازار اراک از اولین بناهای ساخته شده در شهر اراک است اما مجموعه ی فعلی بازار از حمام، مسجد، مدرسه، آب انبارها، گذرها و کاروانسراها تشکیل شده که در زمان فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۲۸ هجری قمری در بافت مرکزی سلطان آباد (نام قدیم اراک) ساخته شده اند.
در مرکز بازار اراک چهارسوقی هست که دو مسیر شمالی جنوبی و شرقی غربی دارد و از چهار سمت به دروازه‌های قدیم شهر وصل شده است. بازار اراک در لیست آثار ملی ایران قرار دارد و درست در مجاور آن مدرسه و مسجدی به اسم سپهدار وجود دارد که از پشت بام بازار، حیاط آن ها به خوبی دیده می شود.
زمان ساخت بازار اراک به زمان ساخت شهر اراک برمی گردد، در واقع، بر اساس اطلاعاتی که از اسناد و مدارک به دست آمده برای ساخت این شهر ۲۰ سال زمان صرف شده و بازار و بخش های مختلف آن در همین دوره ساخته شده اند. ساخت بنای اولیه ی این بازار توسط حاکم وقت اراک یعنی سپهدار اعظم انجام شده که در بازار مسجد و مدرسه ای به نام او به چشم می خورد. در آن زمان برای اینکه رونق اقتصادی در حوالی سلطان آباد به وجود بیاید حاکم دست به کار شد و بازار بزرگی را برای این شهر ساخت تا محصولات کشاورزی و فرش ساروق در این محل خرید و فروش شود.
نقشه ی بازار اراک از پیش طراحی شده و برعکس دیگر بازارها به شکل آزاد و منحنی نیست. در واقع، تمامی مسیرهای این بازار منظم هستند و از تقارن هندسی خاصی برخوردارند. راسته بازار و همه مسیرهایی پیرامونش اساس بافت شطرنجی شهر سلطان آباد را به وجود آورده اند. بازار از دو مسیر عمود بر هم تشکیل شده: مسیر شمالی جنوبی به طول ۷۲۰ و مسیر شرقی غربی به طول ۲۰۰ متر که همدیگر را در چهار سوق قطع می کنند، محلی که با یک حوض سنگی بزرگ مشخص شده است.
در راسته ی بازار ۵۰۰ مغازه هست و به غیر از آن ها بازارچه ها، کارگاه ها و انبارهای دیگری هم در آن فعالند. در دو طرف بازار اراک تیمچه هایی را به فاصله ۵۰ متر از هم می بینید مثلا تیمچه کاشانی مخصوص بازار فرش است و تیمچه مهر برای صنایع دستی در نظر گرفته شده است.
