آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل
در فاصلهی ۳ کیلومتری از شهرستان اردبیل، درون «روستای کلخوران» که در بخش شمالی اردبیل قرار دارد، میتوان یکی دیگر از آثار تاریخی و مذهبی این شهرستان را مشاهده کرد. این بنا متعلق به ابتدای قرن دهم هجری قمری است و به «آرامگاه شیخ امینالدین جبرئیل»، شهرت دارد. در واقع شیخ امینالدین، پدر شیخ صفیالدین اردبیلی و از اجداد سلاطین صفوی است که مقبرهی وی در بین مردم اهالی روستا به «کلخوران شیخ»، شناخته میشود.
سازندگان این اثر کهن آن را در مرکز باغ شیخ و به شکل هندسی هشتضلعی ساخته و و از آجر برای احداث آن بهره جستهاند. عمارت دارای یک ایوان، رواق، دو حجرهی کوچک، دری تزئین شده با هنر منبتکاری و برجی مشابه مقبرهی شیخ صفیالدین است. کارشناسان آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل را که بنای زیبا و ارزشمندی است را یکی از بهترین مقبرههای ساخته شده با معماری اسلامی در ایران معرفی کرده و آن را در گروه شاهکارهای معماری در دوران صفویه قرار دادهاند.
آرامگاه شیخ امین الدین جبرئیل دارای محوطه ای است که در آن گلکاری و تزیین صورت گرفته و همین به فضای این مکان جلوه دیگری بخشیده است. بازدید از خود بنا و بناهای کنار آن و همچنین مقابر افراد مشهور و معروف نیز از جمله دیدنیهای آن می باشد.
این بنا شامل دیوار گلی بلند، مقبره امین الدین جبراییل، مقبره عوض الخواص بن فیروزشاه زرین کلاه، مقبره سید محمد الاعرابی، بقعه سید حمزه، مقابر داخل محوطه بقعه، مقابر خارج از محوطه بقعه می باشند.
طاق ایوان ساده است، اما طاق های دو سوی آن دارای گچبری و مقرنس کاری است.رواق، بنایی است مستطیل شکل که با طاق ضربی آجری پوشیده شده و دو سوی خاوری و باختری آن نیز، دو خواجه نشین منظم ساخته شده است که طاق ضربی آجری دارد. سقف رواق و خواجه نشین ها گچبری است، و با رنگ های آبی و طلایی و با اسلیمی های ساده و توریقی و گل های شاه عباسی نقاشی شده اند.