مسجد امام
مسجدشاه که به نامهای مسجد جامع، مسجد سلطانی و مسجد امام نیز شهرت دارد، یکی از مساجد میدان نقش جهان در اصفهان است که در طی دوران صفوی ساخته شد و از بناهای مهم معماری اسلامی ایران بهشمارمیرود. این بنا شاهکاری جاویدان از معماری، کاشیکاری در قرن یازدهم هجری است. مسجدِشاه در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰ با شمارهی ثبت ۱۰۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مسجد امام در ضلع جنوبی میدان نقش جهان اصفهان و در محدوده دولتخانه صفوی قرار گرفته است.در مجاورت با بناهای مهم دوران صفوی چون، عالی قاپو و مسجد شیخ لطف الله بوده و در محدودهی مجموعه بناهای مهم دوران صفوی قرار دارد.
ورودی اصلی مسجد امام در ضلع جنوبی میدان قرار گرفته و ورودی هایی دیگر نیز در محلات اطراف بنا (جهت دسترسی سریع تر و آسان تر مردم محله) هستند دسترسی به بنا از خیابان استانداری و کوچه های عمود (گذر سعدی و پشت مطبخ) بر میدان به سهولت بوده و از خیابان های حافظ و سپه نیز پس از ورود به ضلع شمالی میدان، به صورت پیاده و یا درشکه امکان پذیر است.
مسجد امام مهمترین مسجد دوره صفویه در شهر اصفهان است که هم به لحاظ عظمت جنبه معماری و هم کثرت تزیینات حائز اهمیت می باشد. ساخت مسجد جامع عباسی که در ضلع جنوبی میدان نقش جهان قرار دارد در سال ۱۰۲۰ ه. ق به فرمان شاه عباس اول و در بیست و چهارمین سال سلطنت وی شروع گشته و به منظور تزیین میدان، در سال ۱۰۲۵ هجری قمری و در حالی که هنوز مشغول پیریزی قسمت های دیگر مسجد بودهاند، سر در نفیس کاشیکاری معرق آن را به اتمام رسانیدهاند. این مسجد شاهکاری جاویدان از معماری و کاشیکاری و حجاری ایران در قرن یازدهم هجری است و آخرین تاریخ های ثبت شده در مسجد، سال ۱۰۷۷ هجری قمری یعنی آخرین سال سلطنت شاه عباس دوم و ۱۰۷۸ هجری یعنی اولین سال سلطنت شاه سلیمان و نیز سال ۱۰۹۵ هجری قمری است و معلوم میدارد که اتمام تزیینات و الحاقات مسجد، در دورهی جانشینان شاه عباس اول صورت گرفته است.
کتیبههای مسجد، کار خطاطان معروف عهد صفویه مانند: «علیرضا عباسی» و «عبدالباقی تبریزی» و «محمدرضا امامی» و «محمدصالح امامی» است و تزیینات عمدهی آن از کاشیهای خشت هفت رنگ و معرق است.
معماری مساجد جامع به عنوان اصلیترین عنصر شهر و ممیزهی « شهر » وجایگاه ویژهای در معماری و شهرسازی پس از اسلامی دارند. نقش مساجد جامع در شکل دهی کالبدی عناصر شهری دیگر همانند بازارها، معابر و … از یک سو و عنایت ویژهی حکام اسلامی به ساخت مسجد جامع شهر در هر دوره، از سوی دیگر، سبب شده تا همواره مسجد جامع به عنوان یک نشانهی شهری قابل توجه در کل شهر مطرح باشد. مسجد جامع عباسی نیز به علت جامع بودن آن در دوره صفوی حائز اهمیت میباشد. میان محور سردر که رو به میدان نقش جهان ساخته شده و محور مسجد که رو به قبله است،زاویه ای پدید آمده که معمار آن را به بهترین گونه پاسخ داده است.میدان نقش جهان رون اصفهانی دارد،یعنی حدودا رو به جنوب است اما مسجد رو به جنوب غربی است.معمار ایوان جنوبی مسجد در پشت هشتی را، به گونه ای چرخانده که از هشتی میتوان میانسرای مسجد را دید ولی نمیتوان مستقیم به آن وارد شد،بلکه باید از یکی از دو دالان گرداگرد ایوان به میانسرا رسید. در پشت دالان طویل تر،آبریزگاهها و وضوخانه جای دارد.
بیننده پس از ورود از درآیگاه ورودی و هشتی طی سلسله مراتبی و با چرخش از دالان ها وارد صحن مسجد شده و در جهت قبله قرار می گیرند. در اصلی مسجد شاه که در ضلع جنوبی میدان و در زیر مقرنس عالی سردر باشکوه آن واقع گردیده و با نقره و طلا پوشش داده شده شامل اشعاری به خط نستعلیق است که سال اتمام و نصب آن را به زمان شاه صفی جانشین شاه عباس اول که از ۱۰۲۸ تا ۱۰۵۲ سطلنت کرده می رساند. گنبد بزرگ مسجد، دو پوسته ی گسسته است.آهیانهی آن ( آهیانه به معنی جمجمهاست. در گنبدهای دوپوسته پوشش زیرین را هم به این نام میخوانند)، گنبد سبویی است چون دهانه ی آن بزرگ بوده و نزدیک به ۲۰ متر است، از مهمترین گنبدهای دوپوش بوده، فضای خالی بین دوپوش چوب بستهایی قرار گرفته است، خود آن “گنبد ناری” است. معمار گنبد،استاد فریدون نایینی است.
از نکات جالب این مسجد انعکاس صوت در مرکز گنبد بزرگ جنوبی آن است، ارتفاع گنبد عظیم از سطح زمین ۵۲ متر و ارتفاع منارههای داخل آن ۴۸ متر و ارتفاع منارههای سردرآن در میدان نقش جهان ۴۲ متر است.
در مسجد امام اصفهان فرامین متعددی از دوران شاه عباس اول بر روی الواح سنگی نقر و نصب شده است. از دیدنیهای جالب این مسجد بینظیر جهان اسلام است.اگرچه هر قسمت این بنای تاریخی دارای ارزش و اهمیت است اما بعضی از قسمتهای آن شاخصتر و دارای ویژگیهای بیشتری هستند. از جمله، منبر آن یکپارچه از سنگ سماق است. این منبر چهارده پله دارد و پله چهاردهمی از بقیه پلهها پهنتر و نشیمنگاه واعظ است. از این منبر بیشتر در فصل سرد زمستان استفاده میشود.
عالی قشنگ بود