موزه ارتباطات
موزه ارتباطات در یکی از قدیمی ترین و زیباترین عمارت های دولتی برپا شده است. این بنا دو طبقه دارد و سالن ها و غرفه های متعددی را در آن می بینید. غرفه هایی که مملو از آثار و اشیای تاریخی جذاب هستند؛ تلفن های هندلی یا نخستین، نمونه هایی از کهن ترین نوشت افزارها و ابزارهای فرستادن بسته های پستی و چاپاری، تلگرام های مورس، تمبرها و از کبوتر نامه بر تا ماهواره همه و همه را می توانید در این موزه ببینید.
نخستین موزه پستی ایران در سال ۱۳۱۱ با الگوبرداری از موزه های اروپایی شکل گرفت. این موزه در بخشی از ساختمان وزارتخانه پست و تلگراف (تلگرافخانه) برپا شد که در ضلع جنوبی میدان توپخانه پیشین و دقیقا رو به روی عمارت شهرداری قرار داشت. این موزه تا سال ۱۳۴۹ برقرار بود تا اینکه ساختمان تلگرافخانه ویران شد.
آنچه امروزه به عنوان موزه پست می شناسیم، اداره پست منطقه باغ ملی در قدیم است که کلنگ آن در سال ۱۳۰۷ خورشیدی در زمان وزرای قدیم پست، صوراسرافیل و نظام‌الدین حکمت بر زمین زده شد. این ساختمان را به جای قراول‌خانه‌های پیشین، در بخش جنوبی میدان مشق ساختند. این بنا در سال ۱۳۱۳ خورشیدی افتتاح شد و ساخت آن ۵۳۶۰۰۰ تومان هزینه در بر داشت.
حیاط مرکزی، بخش جذابی در موزه به شمار می رود که به سختی می توانید از تماشایش دل بکنید. وقتی در این حیاط قرار می گیرید فراموش می کنید که تا همین چند دقیقه پیش در میان شلوغی های خیابان کلافه شده بودید و اصلا حساب زمان از دست تان در می رود. کافیست سرتان را بالا بگیرید تا حیرت زده شوید. در اینجاست که حق می دهید برخی این ساختمان را زیباترین ساختمان زمان خود بدانند. البته این تنها گوشه ای از شاهکار مارکف است و شما برای کشف زیبایی های این ساختمان راه زیادی در پیش دارید.
از آنجا که حیاط مرکزی نخستین جایی است که در موزه به آن قدم می گذارید؛ یک خوشامدگویی درست و حسابی برای تان در نظر گرفته اند؛ اینجا می توانید خلاصه ای از موزه را ببینید و بیشتر و بیشتر با آن آشنا شوید. آثاری مانند مجسمه چاپارها، مهر تایید تمبر، ماشین های تایپ و … همه و همه در اینجا هستند.
وجود ماکت های هواپیما در میان این فضا شاید کمی عجیب به نظر برسد؛ اما ماجرای آنها هم بی ربط به پست نیست. اینها ماکت های هواپیماهایی هستند که در زمان جنگ جهانی اول، در همین میدان مشق به زمین می نشستند و محموله های پستی را به اداره پست می رساندند.
در بخشی دیگر با فضایی شبیه سازی شده مواجه می شویم و ماکت هایی را می بینیم که یکی از آنها در حال تایپ کردن است. این فضا تلاش دارد تا سیستم قدیمی پستی را به بازدیدکنندگان نشان دهد؛ زمانی که مردم بسیاری بی سواد بودند و از مامور می خواستند برای شان نامه بنویسد و پیام شان را به دیگری برساند.
با وجود آنکه امروزه اکثر ارتباطات از طریق فضای مجازی انجام می شود؛ اما هنوز پست جایگاه خودش را دارد و بسته ها و حتا نامه های بسیاری را در طول روز جا به جا می کند؛ اما چه اتفاقاتی افتاده تا پست به مفهوم و جایگاه امروزی اش برسد. کافیست به سالن پست قدم بگذارید تا تصاویر قدیمی را با این مضمون ببینید و متوجه سیر تحول پست شوید.
در ابتدا با محفظه هایی مواجه می شوید که اسناد پستی در آنها به نمایش گذاشته شده اند؛ اعتراض کارمندان پست و تلگراف نسبت به حقوق معوقه در سال ۱۳۵۰، شرح حال کارمندان پست و تلگراف و تلفن جهت دریافت حقوق معوقه شان و …
یکی از بخش های جالب این موزه سالن هدایاست که در آن می توانید هدایایی را که مسوولان دیگر کشورها در دیدارهای رسمی مقامات وزارت ارتباطات تقدیم کرده اند را ببینید. معمولا دیدارهای رسمی مطابق با اصول و رسوم دیپلماتیک با رد و بدل کردن هدایایی به نشانه دوستی همراه هستند.
در بخشی از موزه ارتباطات به سالنی بر می خورید که برای کنفرانس ها و گردهمایی های کوچک طراحی شده است. دور تا دور این بخش با کارهای هنرمندانه چوب سوز یا سوخته کاری روی چوب زینت یافته است و برای دقایقی شما را غرق در دنیای ظرافت و هنر می کند.
در نیمه سال ۱۳۰۳ بود که رادیو به ایران آمد و در سال های پس از آن کم کم اداره رادیو هم شکل گرفت. حالا در موزه ارتباطات بخشی را هم به این دستگاه اختصاص دادند تا با سیر تحول آن آشنا شوید. می توانید به رادیوهای قدیمی چشم بدوزید و در سکوت داستان های جالب شان را در ذهن تان مرور کنید. البته حواس تان باشد که گول رادیوها را نخورید، کمی سر بچرخانید و دور و برتان را ببینید و از ظرافت و هنر معماری در این بخش لذت ببرید. بعید است که در اینجا یک عکس یادگاری نگیرید!
